Η Μονόπολη είναι αναμφίβολα ένα από τα διασημότερα επιτραπέζια παιχνίδια στον κόσμο, αν όχι το δημοφιλέστερο. Φέτος, μάλιστα, το αγαπημένο επιτραπέζιο έχει «γενέθλια», καθώς συμπληρώνει τα 80 χρόνια ζωής.
Επί 80 έτη, εκατομμύρια παίκτες στον κόσμο ρίχνουν τα ζάρια και περνάνε από την «Αφετηρία», συλλέγοντας 200 ευρώ!
Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε 10 πράγματα που πιθανότατα να μην γνωρίζατε για το αγαπημένο επιτραπέζιο και την ιστορία του…
Ο (ή «Η») δημιουργός της Μονόπολη
Δημιουργός του θρυλικού παιχνιδιού ήταν ο Charles Darrow από τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, ο οποίος έφτιαξε το πρώτο επιτραπέζιο το μακρινό 1933. Μάλιστα, τα πρώτα κομμάτια δημιουργήθηκαν από άχρηστα υλικά του σπιτιού του Darrow: ένα κομμάτι μουσαμά κάλυπτε το ταμπλό, οι κάρτες ήταν χειρόγραφες, ενώ τα σπίτια και τα ξενοδοχεία ήταν φτιαγμένα από ξύλινα σκουπιδάκια.
Ωστόσο, κατά πολλούς τα εύσημα θα έπρεπε να πάρει η Lizzie Magie, η οποία κατοχύρωσε πατέντα για ένα παιχνίδι που είχε εφεύρει στο στυλ της Μονόπολη. Ονομάζονταν «Landlord’s Game» και αποτελούνταν από ένα τετραγωνικό ταμπλό με 9 διαφορετικές περιοχές σε κάθε πλευρά. Οι παίκτες έπρεπε να κάνουν τον κύκλο του ταμπλό, αγοράζοντας οικόπεδα και σταθμούς τραίνου και πληρώνοντας ενοίκια. Υπήρχαν μάλιστα και 2 γωνίες με τις οδηγίες «Πήγαινε στη Φυλακή» ή πήγαινε στο «Δημόσιο Πάρκο». Η Lizzie Magie εφηύρε το παιχνίδι ώστε να διδάξει τα δεινά από τη συσσώρευση πλούτου σε βάρος άλλων, καθώς και τη θεωρία που προτείνει πως αν οι άνθρωποι έχουν κέρδη από την περιουσία τους -ανεξαρτήτως του μεγέθους της-, τελικά όλο το χρήμα θα καταλήξει νομοτελειακά στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου.
Η αρχική έκδοση του Darrow απορρίφθηκε
Ο Darrow δεν ήταν ο πρώτος που δημιούργησε ένα παιχνίδι αγοροπωλησίας ακινήτων, καθώς πρόγονος του παιχνιδιού θεωρείται, όπως είπαμε, το «Landlord’s Game». Ο Darrow όμως ήταν αυτός που δημιούργησε την έκδοση η οποία και αγοράστηκε από την εταιρεία των αδελφών Parker.
Ωστόσο, αρχικά η εταιρεία είχε απορρίψει το παιχνίδι, επικαλούμενη «52 θεμελιώδη σφάλματα», στα οποία συμπεριλαμβάνονταν η διάρκεια του παιχνιδιού, το θέμα και η συνθετότητα που παρουσίαζε. Μετά όμως, την επιτυχία στις πωλήσεις του παιχνιδιού από τον ίδιο τον Darrow, στη Φιλαδέλφεια, η εταιρεία επανακαθόρισε τη στάση της και διαπραγματεύτηκε τα δικαιώματα για να βγάλει τη Μονόπολη στην αγορά το 1935, με αρχική τιμή 2 δολάρια.
Η αρχική έκδοση περιελάμβανε 10 πιόνια
Τα χαρακτηριστικά πιόνια της Μονόπολη, στην αρχική της έκδοση ήταν 10: Σίδερο, πορτοφόλι, φανάρι, αυτοκίνητο, δαχτυλήθρα, παπούτσι, ημίψηλο καπέλο, πολεμικό πλοίο, κανόνι και ένα κουνιστό αλογάκι!
Η μασκότ της Μονόπολη
Η εμβληματική εικόνα του άντρα με το ημίψηλο που έγινε σύμβολο του παιχνιδιού και ονομάζεται «Πλούσιος Θείος με τα Σακιά» (Rich Uncle Pennybags), δεν είναι απίθανο να εικονίζει το διάσημο επιχειρηματία J.P. Morgan, κάτι που υποστηρίζει και το περιοδικό Jetset Magazine.
Ο J.P. Morgan μεγαλούργησε τις δεκαετίες πριν την ευρεία κυκλοφορία του παιχνιδιού και θεωρούνταν ένας από τους σημαντικότερους άντρες των ΗΠΑ. Μάλιστα, μεταξύ των δραστηριοτήτων του συγκαταλέγεται και η ίδρυση της μονοπωλιακής United States Steel Corporation.
Η παγκόσμια επιτυχία του παιχνιδιού και οι αριθμοί που το συνοδεύουν
- Η Μονόπολη σήμερα κυκλοφορεί σε 111 χώρες και 43 γλώσσες, ενώ έχουν πουληθεί πάνω από 275 εκατ. αντίτυπα. Σύμφωνα με την Hasbro πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν παίξει το διάσημο επιτραπέζιο!
- Από την άλλη, το μεγαλύτερο σε διάρκεια παιχνίδι κράτησε, 1.680 ώρες, ήτοι 70 ολόκληρες μέρες!
- Η πιο ακριβή Μονόπολη που πουλήθηκε ποτέ είχε δημιουργηθεί από ένα διάσημο κοσμηματοπώλη του Σαν Φρανσίσκο, τον Sidney Mobell και στοίχιζε ούτε λίγο-ούτε πολύ 2 εκατ. δολάρια! Το σετ αποτελούνταν από ένα επίχρυσο ταμπλό 23 καρατίων και ένα ζάρι διακοσμημένο με διαμάντια.
Οι πιο ακριβές περιοχές στον κόσμο
Ως γνωστών η τελευταία περιοχή πριν από την αφετηρία είναι και η ακριβότερη του ταμπλό. Βέβαια σε κάθε έκδοση οι περιοχές αλλάζουν, παίρνοντας την ονομασία τοποθεσιών της κάθε χώρας. Έτσι, στην Αμερική, το ακριβότερο τετράγωνο είναι το «Boardwalk», το όνομα μιας οδού στην Ατλάντικ Σίτυ. Στην Ισπανία από την άλλη, ονομάζεται «Paseo del Prado», με την πραγματική οδό να βρίσκεται στη Βαρκελώνη. Στη Γαλλία, η πιο ακριβή περιοχή είναι η «Rue de la Paix». Όσο για την Ελλάδα, τέλος, στην κλασική έκδοση του παιχνιδιού, το πιο ακριβό ακίνητο που θα μπορούσε να αγοράσει κάποιος δεν ήταν άλλο από τη «Λεωφόρο Αμαλίας»!
Το τουρνουά Μονόπολης που δίνει 20.580 δολάρια στο νικητή
Κάθε 4 με 5 χρόνια, η Hasbro διοργανώνει διάφορα εθνικά πρωταθλήματα και ένα παγκόσμιο τουρνουά Μονόπολης. Οι νικητές μπορούν να κερδίσουν μέχρι και 20.580 δολάρια, ποσό που ισοδυναμεί με τα εικονικά χρήματα που περιέχει κάθε παιχνίδι. Μάλιστα, ο νικητής του αμερικανικού πρωταθλήματος του 2009, Richard Marinaccio, δίνει τις συμβουλές του για να κερδίσει κάποιος: «Οι παίκτες της Μονόπολη στο τραπέζι της κουζίνας (σσ. δηλαδή οι ερασιτέχνες) νομίζουν ότι το παιχνίδι περιορίζεται στη συσσώρευση. Ξέρετε, να αποκτάς πολλά χρήματα. Όμως, ο πραγματικός στόχος είναι να χρεοκοπήσεις τους αντιπάλους σου όσο το δυνατόν ταχύτερα. Να έχεις απλά αρκετά (χρήματα) έτσι ώστε οποιοσδήποτε άλλος να μην έχει τίποτα».
Πώς ένα παιχνίδι Μονόπολης έστειλε 15 κακοποιούς στη φυλακή
Στις 8 Αυγούστου του 1963, ένα βρετανικό τραίνο κατευθύνονταν στο Λονδίνο, μεταφέροντας 2,6 εκατ. λίρες σε χαρτονομίσματα τα οποία επρόκειτο να τεθούν εκτός κυκλοφορίας. Όμως, 15 κακοποιοί χρησιμοποιώντας λοστούς κατάφεραν να μπουν στο τραίνο. Ενεργώντας γρήγορα, κατάφεραν να πετάξουν 120 σάκους με μετρητά σε ένα φορτηγό. Όταν τελείωσαν την κλοπή, κατευθύνθηκαν σε ένα αγροτόσπιτο και αποφάσισαν να διασκεδάσουν τη μεγαλύτερη ίσως κλοπή στην ιστορία, με έναν μάλλον ασυνήθιστο τρόπο: παίζοντας Μονόπολη.
Μετά από μερικές μέρες, οι κακοποιοί έπρεπε να εγκαταλείψουν το σπίτι για να αποφύγουν τους αστυνομικούς οι οποίοι είχαν ανακαλύψει τα ίχνη τους. Όταν η Σκότλαντ Γιάρντ έφτασε στην αγροικία εντόπισε 20 άδειους ταχυδρομικούς σάκους, sleeping bags, ταινίες από τα μασούρια των νομισμάτων και το σημαντικότερο: ένα ταμπλό Μονόπολης γεμάτο αποτυπώματα! Τα αποτυπώματα αυτά, μαζί με ορισμένα σε ένα μπουκάλι κέτσαπ, οδήγησαν σε ορισμένες συλλήψεις την αμέσως επόμενη μέρα! Τελικά, και οι 15 κακοποιοί εντοπίστηκαν και οδηγήθηκαν στη φυλακή!
Αντίτυπα της Μονόπολης με… πραγματικά λεφτά
Πόσες φορές παίζοντας Μονόπολη δεν έχουμε ευχηθεί τα ψεύτικα χρήματα του παιχνιδιού να ήταν αληθινά; Ακριβώς αυτό θα συμβεί σε 80 τυχερούς που θα αποκτήσουν ένα από τα 80 ξεχωριστά αντίτυπα του παιχνιδιού που διανεμήθηκαν πρόσφατα στη Γαλλία.
Συγκεκριμένα, η Hasbro Γαλλίας για την επέτειο των 80 χρόνων του παιχνιδιού, κυκλοφορεί 30.000 αντίτυπα μιας ειδικής έκδοσης. Σε ένα από αυτά, όλα τα χαρτονομίσματα του παιχνιδιού είναι πραγματικά χρήματα, κάτι που σημαίνει 20.580 ευρώ για τον υπερτυχερό! Δέκα επιπλέον σετ περιέχουν 300 ευρώ σε χαρτονομίσματα των 20, 50 και 100 ευρώ, ενώ 69 σετ θα περιέχουν 150 ευρώ σε δεκάρικα και εικοσάρικα.
Δραπετεύοντας από στρατόπεδα συγκέντρωσης με τη βοήθεια της Μονόπολης
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες αναζητούσαν έναν τρόπο να περάσουν λαθραία χάρτες σε βρετανούς αιχμαλώτους που κρατούνταν σε γερμανικά στρατόπεδα. Το 1941, η βρετανική εταιρεία John Waddington Ltd. Προχώρησε στην εκτύπωση ειδικών χαρτών που δεν ήταν κατασκευασμένοι από κοινό χαρτί, το οποίο θα μπορούσε να καταστραφεί από νερό και θα ήταν θορυβώδες όταν ανοίγονταν. Η ίδια εταιρεία είχε επίσης συμβόλαιο για την κυκλοφορία της Μονόπολης εκτός ΗΠΑ.
Καθώς οι Ναζί, αντιμετώπιζαν προβλήματα στην παροχή προμηθειών και αγαθών ακόμη και για τους δικούς τους στρατιώτες, συχνά δέχονταν ανθρωπιστική βοήθεια για τους αιχμαλώτους. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός αυτό και δημιούργησαν ειδικές εκδόσεις της Μονόπολης, οι οποίες στη συνέχεια έφτασαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Τα κουτιά περιείχαν, εκτός των συνηθισμένων κομματιών του παιχνιδιού, και αρκετά εργαλεία απόδρασης, μεταξύ των οποίων χάρτες απόδρασης από μετάξι, πυξίδες, αρχεία, καθώς και πραγματικά λεφτά, κρυμμένα μέσα στα ψεύτικα!
Bonus: Οι πιο συχνές «στάσεις» στο παιχνίδι
Οι περιοχές όπου τα περισσότερα πιόνια φτάνουν παίζοντας την κλασική έκδοση του παιχνιδιού, είναι τα Illinois Avenue, «GO» και B&O Railroad, σύμφωνα τουλάχιστον με το αμερικανικό ABC.
Στην ελληνική έκδοση θα αντιστοιχούσαν με τα: Πλατεία Ομονοίας , Αφετηρία και Σταθμός Λαρίσης.
Παρατηρήσεις του τύπου «πώς κάθεσαι τόσες ώρες μπροστά σε μια οθόνη;» ή «σταμάτα να παίζεις, έχεις αποβλακωθεί», τις έχουν ακούσει όλοι όσοι παίζουν videogames και αφιερώνουν αρκετό χρόνο σε αυτά. Πώς επιδρούν όμως πρακτικά τα βιντεοπαιχνίδια στον ανθρώπινο εγκέφαλο; Μας αποβλακώνουν ή μας κάνουν εξυπνότερους;
